بازاریابی شبکه ای

پایگاه جامع نقد و بررسی شرکتهای بازاریابی شبکه ای

بازاریابی شبکه ای

پایگاه جامع نقد و بررسی شرکتهای بازاریابی شبکه ای

بازاریابی شبکه ای

بسم الله الرحمن الرحیم
شرکتهای بازاریابی شبکه ای، دارای ابعاد مختلفی میباشند که باید با رویکردی سیستمی مورد بررسی قرار گیرند. از جمله این ابعاد میتوان به مواردی چون ابعاد فقهی، قانونی، روانشناختی، اجتماعی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی، اخلاقی، اعتقادی و... اشاره کرد.
بی شک، بررسی بازاریابی شبکه ای بدون لحاظ ابعاد مختلف آن، عقیم و ناکارآمد خواهد بود.
این پایگاه در صدد بررسی ابعاد این مسئله با رویکرد انتقادی میباشد.

لینک کانال تلگرام:
t.me/onnetworkers

onnetworkers@

بررسی کارشناسی یک فعالیت غیرقانونی

جمعه, ۳۰ آبان ۱۳۹۳، ۰۹:۵۲ ق.ظ

کلاهبرداری هرمی

نویسنده : مهری نقدیان

"می خواستم برای خودم یک ماشین آخرین مدل به همراه ویلایی در کنار دریا خریداری کنم." اینها بخشی از آرزوهای محمد است که برای رسیدن به رویاهایش به تهران آمده ودر یک آپارتمان که مثل او بسیار هستند، گرفتار شده است. اهل یکی از شهرهای شمالی کشور است و چند ماه قبل در حالی که نتوانسته بود کار مناسبی برای خودش دست و پا کند، با وسوسه یکی از دوستانش تصمیم گرفته بود به تهران بیاید. 
"دوستم می گفت در تهران کاری سراغ دارد که یک ساله مرا میلیونر می کند ولی نیاز به کمی سرمایه دارد. من هم، همه پولی را که داشتم برداشتم و راهی پایتخت شدم. وقتی به این آپارتمان رسیدم، یکی از سرشاخه ها مرا در آغوش گرفت و برایم جشن ورود به شبکه را بر پا کرد. با شنیدن حرف های سرشاخه که می گفت می توانم یک شبه راه صد ساله را طی کنم، احساس کردم به پشت در بهشت رسیده ام. برای همین همه پولم را به او دادم و زندگی من در این آپارتمان آغاز شد."
آپارتمانی که محمد قدم به آنجا گذاشته بود، محل زندگی اعضای شرکت هرمی بود و قوانین خاص خودش را داشت; هیچ کس اجازه نداشت کفش اش را پشت در بگذارد یا اینکه از آدرس محل زندگی و شرایط آنجا حرفی با دیگران بزند. آنها مجبور بودند صبح را با شعارهای رویایی و حرف زدن از آرزوهایشان شروع کنند و به همین خاطر بود که روی در و دیوار آپارتمان شعارهای امید بخش زیادی درج شده بود.  اما ،پس از دستگیری اعضای این شرکت هرمی در آپارتمان، محمد دیر فهمید که چه کلاهی سرش رفته است. هم پولش را از دست داده و هم با پرونده ای راهی دادگاه خواهد شد. 
نخست در اوایل دهه 80 تجارت الماس یا همان دیاموند بود که با زرق و برق خیره کننده ای وارد بازار مجازی ایران شد. پس از آن پرایم بانک یا همان تجارت طلا و بعد شرکت هایی مانند گلدگوئیست و ... چتر تبلیغات خود را باز کردند. تبلیغات چنان گسترده و وهم برانگیز و وسوسه آور بود که پای نمایندگان مجلس، هنرمندان، فوتبالیست ها و چهره های سیاسی را نیز به ماجرا باز کرد. قانون ممنوعیت فعالیت شرکت های هرمی در سال 84 به وزارت دادگستری ابلاغ و همه فعالیت های هرمی به عنوان یکی از مصادیق اخلال در نظم اقتصادی برشمرده شد. بر اساس این قانون، افرادی که با قصد ضربه زدن به نظام وارد چنین فعالیتهایی شوند مفسد فی الارض شناخته شده و مجازات اعدام برایشان تعیین می شود. همچنین اگر فعالان اصلی این شرکتها قصد ضربه زدن به نظام را نداشته باشند به حبس از پنج تا 25 سال و 100 ضربه شلاق در انظار عمومی و فعالان خرده پا به حبس از 6 ماه تا سه سال و جزای نقدی معادل دوبرابر اموال نامشروع حاصله محکوم می شوند. برآوردها حاکی از آن است که بیش از دو میلیون نفر در ایران فریب کوئست را خورده اند و اکثر آنان مالباخته هستند و تنها دو درصد از سرشبکه ها و لیدرهای کوئست منافع و سودهای کلانی به دست آورده اند. اغلب اعضایی که گرفتار شرکت های هرمی شده اند دارای سنین 18 تا 22 سال هستند حال آنکه این سن بهترین زمان برای تحصیل و شکوفایی استعدادهاست اما صرف این کار بیهوده و خانمان برانداز می شود.

تجارت الکترونیک

شاید مجبورید به سختی کار  کنید، کارمند شخص دیگری باشید و تا ابد هم به این کار ادامه دهید وغیره، حالا یک راه برای نجات از این گرفتاری ها وجود دارد ، بدست آوردن پولی هنگفت در زمانی اندک با شغلی شرافتمند، آسان و مستقل! شرکت های هرمی هر روز با شیوه ها و نام های جدید خود را مطرح می کنند و سرمایه های مردم و به خصوص جوانان را به تاراج برده و هر روز بخشی از فجایع و پیامدهای ناشی از این فعالیت ها در کشورمان پدیدار می شود; پنتاگون، گلدکوئیست، پرایم بانک، مای سون دیاموند، تجارت الماس و چند نمونه ریز و درشت دیگر مصداقی بر این مدعا هستند و اخیرا طرح های مشابهی در قالب شرکت های داخلی در حال اجرا است، به گونه ای که برخی آن را ادامه همان نوع کلاهبرداریها دانسته و برخی دیگر از این نوع فعالیت ها، به عنوان "بازاریابی شبکه ای" و یا تجارت الکترونیکی نام می برند. اگر چند سال قبل، سهم شما از ثروت رویایی شبکه های هرمی، فقط سکه های طلا و و نقره و پول نقد بود، این بار شما با وعده های دروغین دیگری چون تورهای مسافرتی با رویاهای شیرین، همسفر می شوید. با توجه به نحوهتبلیغ این دست از شرکت ها که بیشتر از حربه بازاریابی شبکه ای و یا تجارت الکترونیک استفاده می کنند برای آشنایی با نحوه کارشان بهتر است ابتدا با شناختی از بازاریابی و بازاریابی شبکه ای (Marketing Network) و تجارت الکترونیک شروع کنیم و چارچوب های آنرا با هم مرور نمائیم; تا ببینیم که آیا شرکت هایی که از شما دعوت به عمل می آورند نیز در میان همین چارچوب ها عمل می کنند یا خیر؟ و سپس مشخص کنیم که آیا صرف فعالیت در این بستر به منزلهدرست بودن و قانونی بودن این شرکت هاست؟

بازاریابی شبکه ای

برای اینکه بازاریابی شبکه ای و تجارت الکترونیک را بشناسیم; لازم است ابتدا اشاره ای به بازاریابی سنتی داشته باشیم. در یک سیستم سنتی، معمولا تولیدکنندگان، کالای خود را به عمده فروشان عرضه کرده و آنان نیز آن را به خرده فروشان و آنها نیز آن را به مصرف کنندگان نهایی می فروشند. لذا سهم عمده ای از قیمت کالا و خدمات، نصیب واسطه ها می شود و از طرف دیگری هزینه های زیادی نیاز بود تا محصول برای مشتریان آشنا شده و به اصطلاح تبلیغی صورت می گرفت تا بتوانند محصول را به فروش برسانند.
شکل1) تجارت سنتی:
تولیدکننده، عمده فروش، خرده فروش و در نهایت مصرف کننده
شکل2) تجارت الکترونیک:
حال اگر یک تولیدکننده، بتواند مستقیما کالا یا خدمات خود را به مصرف کننده برساند و یا بتواند هزینهتوزیع و تبلیغ را از طریق استفاده از خود مصرف کنندگان کاهش دهد، مسلما قیمت کاهش می یابد، و این همان کاری است که بازاریابی شبکه ای و تجارت الکترونیک انجام می دهند اما به دو شیوه نسبتا متفاوت، چرا که بازاریابی شبکه ای چنانکه توضیح خواهیم داد مبتنی بر روابط شبکه ای و سلسله مراتبی مبتنی بر اعتماد است. اما در تجارت الکترونیک از بستر جدیدی برای تجارت استفاده می شود و در واقع تجارت از طریق تکنولوژی های جدید به خصوص اینترنت، موبایل و غیره است و از این طریق رابطه ای مستقیم بین تولیدکننده و مصرف کننده برقرار شده و واسطه ها حذف می گردند. بدلیل اینکه بیشتر تاکید این شرکت ها بر بازاریابی شبکه ای است، لذا تمرکز اصلی ما هم بر این شیوه بازاریابی و توضیح آن خواهد بود و در صورت لزوم، در آینده در مورد تجارت الکترونیک نیز مطالبی را بیان خواهیم کرد. بازاریابی شبکه ای(Marketing Network) شاخه ای از علم بازاریابی که هدف آن رساندن کالا از تولیدکننده به دست مصرف کننده به منظور کاهش هزینه های توزیع و تبلیغات است، به عبارت دیگر تولیدکنندگان می خواهند محصولات خود را به کمک مشتریان خودشان به فروش برسانند. یعنی محصولات شرکت را به دوستان، آشنایان و سایرین معرفی کرده، تا در صورت خرید محصولات توسط آنها مبلغی به عنوان پورسانت یا حق الزحمه دریافت کند، که بدون چنین انگیزه ای مشتریان تمایلی برای معرفی محصولات شرکت به دیگران ندارند. مزیت اصلی این روش این است که شرکت علاوه بر کاهش هزینه های توزیع و تبلیغ محصول از روابط بین فردی و اعتماد افراد به همدیگر و روابط چهره به چهره (face to face)  که روشی بسیار اثربخش در بازاریابی است استفاده می نماید. طبیعی است که این شیوهجدید بازاریابی هیچ گونه منع اخلاقی و قانونی نداشته و دارای فایده طرفینی برای تولیدکننده و مصرف کننده می باشد. اما آنچه جای سوال دارد اینکه آیا هر تجارتی که در این چارچوب قرار می گیرد و از این شیوه استفاده کند اخلاقی و قانونی است؟ مسلما جواب منفی است، همچنانکه در تجارت سنتی شما می توانید از محصولات مورد نیاز مردم گرفته تا قاچاق مواد مخدر، قاچاق اعضای انسان وغیره را مورد معامله قرار دهید، این شیوه نیز بستری جدید است برای تجارت، که در آن می تواند تجارت مواد غذایی تا تجارت مواد مخدر، کلاهبرداری وغیره را شامل شود. متاسفانه با توجه به اینکه هنوز چارچوب های این نوع تجارت برای اکثر مردم آشنا نیست، سودجویان و کلاهبرداران در نقاط مختلف دنیا، فرصت را غنیمت شمرده و بسترهای سودجویی از این نوع تجارت را فراهم آوردند و با سو»استفاده از نام بازاریابی شبکه ای(Marketing Network) سعی کردند تا به فریب افراد ساده و جوانان بپردازند، که توطئه های شرکت های شبکه ای یا هرمی یکی از آنها است.
پس از آشنایی مختصر با بازاریای شبکه ای لازم است تا شیوهکار این شرکت های به اصطلاح شبکه ای یا هرمی را بیشتر بدانیم. در اینجا ما همهاینچنین شرکت هایی را علی رغم ادعای گردانندگان آنها -که خود را هرمی نمی دانند- زیر یک سقف بنام هرمی جمع می کنیم تا جمع بندی و نتیجه گیری آسان تر باشد و در پایان سعی می شود تا به شبهات آنان در حد امکان پاسخ داده شود.

فعالیت غیر اقتصادی

عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت نیز گفت: مرز ظریفی بین فعالیت  شرکت های هرمی و بازاریابی شبکه ای وجود دارد که برای تشخیص نوع فعالیت ها نیازمند معیارهای خاصی هستیم. دکتر محمدرضا غلامیان با بیان این که بحث بازاریابی شبکه ای مدتی است که به صورت گسترده در کشور مطرح شده است، اظهار کرد: بین بازاریابی شبکه ای و فعالیت شرکت های هرمی مرز ظریفی وجود دارد که همین موضوع تشخیص را برای نوع فعالیت های هر یک سخت می کند. وی وجود معیارها را در تشخیص نوع فعالیت شرکت ها بسیار موثرتر از مصداق ها دانست و عنوان کرد: اگر معیار مشخصی در کارها داشته باشیم، می توانیم به راحتی نوع فعالیت ها را هم مشخص کنیم. او ادامه داد: به عنوان مثال یکی از مراجع تقلید در پاسخ به سوالاتی مبنی بر فعالیت شرکت های هرمی، عنوان کرده بود که هر درآمد کلانی که بدون زحمت کسب شود، محل اشکال است، حالا اسمش بازاریابی شبکه ای، پارتی بازی یا رانت اطلاعاتی باشد و همین تعریف ساده نیز خودش یک معیار محسوب می شود. ضمن آنکه بسیاری از فعالیت های این شرکت ها صرفا اقتصادی نبوده و حضور نیروهای اطلاعاتی و امنیتی در این ارتباط، دلیلی بر این مدعاست. غلامیان بازاریابی شبکه ای را برای برخی کشورها فعالیت اقتصادی عنوان کرد و گفت: این فعالیت در ایران یک فعالیت اقتصادی نیست و ما نباید هر آنچه که از دیگر کشورها و یا دیگر فرهنگ ها به ما می رسد، 100 درصد قبول کنیم بلکه باید با مطالعه و بررسی مشخص کنیم که با مبانی ما مشکلی ندارند. عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت ابراز کرد: در نظر گرفتن معیارهایی برای بازاریابی  شبکه ای می تواند وجه تمایز آن را با شرکت های هرمی در دید مردم روشن سازد و در این راستا وزارت بازرگانی فعالیت هایی را انجام داده که مطابق آن شرکت های مایل به انجام چنین فعالیت هایی باید از آن کسب مجوز کنند اما با همه این قوانین و مقرراتی هم که وزارت بازرگانی اتخاذ کرده هنوز تفکیک این دو موضوع به طور کامل انجام نشده است. وی با بیان اینکه بازاریابی های شبکه ای می توانند در اختلالات اقتصادی تاثیرگذار باشند خاطرنشان کرد: در آمریکا مجوز چنین شرکت هایی به سختی صادر می شود و این نشان دهنده این است که نه تنها در ایران بلکه در دیگر کشورها هم  چنین حساسیت هایی وجود دارد.

خروج 8 میلیارد دلار از کشور

آمارهای رسمی حکایت از خروج میلیاردها دلار از کشور با این روش بوده است. وزیر اطلاعات در گفت و گویی که در سال جاری صورت گرفته، اظهار داشت: شرکت های هرمی در مدت 8 سال در مجموع 8 میلیارد دلار پول از کشور خارج کرده اند که بخش عمده ای از آن سرمایه افراد فقیر بوده است. مصلحی اضافه کرد: از این میزان حدود 1 میلیارد دلار میان مردم توزیع شده است و هدایت کنندگان این شرکت ها، موسساتی مالزیایی و اروپایی هستند. وی گفت: این مجموعه ها با هدف ایجاد مشکل در اقتصاد کشورها تاسیس می شود و طبیعی است که کشورهای اروپایی از این شرکت ها دفاع کنند. بدین ترتیب، این مبلغ پاسخی است به کسانی که مدعی هستند، شرکت های هرمی به اقتصاد ملی ضربه نمی زنند!

ایرادات جدی به یک فعالیت

 ایرادات وارده بر کار این گونه شرکت ها باتوجه به آنچه در بالا بیان شد و با مقایسه ای ساده بین تجارت سالم و فعالیت شرکت های هرمی می توان به مهمترین اشکالات این گونه شرکت ها پی برد. در اینجا به مهمترین این اشکالات اشاره خواهد شد:
در حالت معمولی افراد سعی می کنند در قبال پرداخت مبلغی به محصولی (کالا یا خدمت) دست یابند، که مورد نیاز آنها بوده و این محصول می تواند یکی از نیازهای آنان را برآورده نماید و در واقع خرید جهت کسب محصولی است و بدست آوردن آن، هدف از پرداخت وجه است. اما معمولا افرادی که در این شرکت ها خرید می نمایند جهت کسب پورسانت خرید می کنند و نه جهت خرید خود محصول; اعضا نیز محصولات شرکت را به کسانی می فروشند که برای آنان بازاریابی کنند تا زیرمجموعه هایشان افزایش یابند و نه به کسانی که به منظور مصرف اقدام به خرید این محصول می نمایند، لذا چنانکه در جزوه آموزشی شرکت QI آمده، شما محصولی خریداری نمی کنید، بلکه رابطه ای را پیدا می کنید و پول را برای آن پرداخت می نمایید. قیمت محصولات فروشی در این ساختار (مطابق گفته خودشان و گفته های فوق الذکر) باید کمتر از بازار سنتی یا حداقل مشابه قیمت آن باشد، چیزی که وجود ندارد. در واقع مشتری جنس یا خدماتی را خریداری می کند که به آن نیازی ندارد یا اگر به آن احتیاج دارد به دلیل انگیزه شرکت در طرح، آن را با قیمت بالاتر از بازار عمومی خریداری می کند. در تجارت عادی اگر شما از کیفیت محصول راضی نباشید و یا اینکه گمان کنید که سرتان کلاه رفته می توانید کالا را پس دهید اما در این شرکت ها باز پس گیری محصول وجود ندارد.  اغراق در درآمدزایی به وسیله بازایابی شبکه ای، بطوری که برای افراد جدید به صورتی این کار را جلوه می دهند که شما با یک فعالیت ساده به درآمد هفته ای حدود 5000 دلار می رسید. طرح هایی که ادعا می کنند بیش از 100درصد پول پرداختی پاداش می دهند ،آن هم در مدت زمانی کم، کاملا مشخص است که در تجارت سالم چقدر غیرواقعی بوده جز اینکه از راه کلاهبرداری بدست آید. در یک شبکه ناسالم، افرادی که در انتهای هرم قرار می گیرند متضرر می شوند. چون این افراد مبالغی را برای کالا یا خدماتی می پردازند که ارزش آن بسیار کمتر از رقم پرداخت شده است. از آنجایی که این افراد نمی توانند فردی را پیدا کنند که در زیرمجموعه خود قرار دهند، لذا پورسانتی نمی گیرد و متضرر می شود. نکته اساسی این است، در یک بازاریابی شبکه ای صحیح و قانونی، اولین اصل این است که کالا و یا خدمات مورد بازاریابی، باید باارزش واقعی و یا قیمت بازار آن برابر باشد. دعوت از افراد با دروغ و با بهانه کار در یک شرکت پردرآمد مثلا شرکت راه سازی یا ساختمان سازی و غیره تا بتوان آنها را در دام این تور گسترده عوام فریبی انداخته و قدرت تعقل و تفکر آنها را مسخ نماید، که امری ضد اخلاقی و ضد انسانی است. در جزوه این گروه (Team-E) آمده که در دعوت افراد از شیوه های گوناگون استفاده کنید، چرا که فرد ممکن است با بیان واقعیت، دعوت شما را اجابت نکند لذا شما می توانید با هر حربه ای که فکر می کنید او به آن علاقه مند است از او دعوت کند. در جزوه آمده "به هیچ عنوان، به هیچ عنوان و به هیچ عنوان هیچ توضیحی در مورد این کار نمی دهید و سعی می کنید تا او را به دفتر(office) بکشانید. تناقض در گفتار و نوشتار جزوه این شرکت، برای متقاعد کردن فردی که پول ندارد او را وادار کنید که برای این کار پول قرض کند و در جایی دیگر آورده که برای تامین سرمایه، فرد دعوت شده به هیچ عنوان به او پول قرض ندهید و این یکی از اصول خدشه ناپذیر این شرکت هاست. براین اساس خوب در جایی که امکان کلاهبرداری وجود دارد قرض گرفتن خوب است، اما اگر بناست در این کلاهبرداری خودمان هم متضرر شویم دیگر کاری ناشایست می باشد. در این تجارت اصولا هیچ گونه قراردادی وجود ندارد و همه چیز شفاهی است در صورتی که اگر بنابر آن است که سرمایه گذاری انجام شود از لحاظ عقلی، شرعی و قانونی پذیرفته شده است که قراردادی تنظیم شده و شروط آن مورد توافق طرفین قرار گیرد، چیزی که در این شرکت ها مطلقا وجود ندارد و فرد وارد شده نیز هیچ رسیدی در قبال پرداخت پول دریافت نمی کند.
در مورد تاسیس این شرکت ها گاه گفته می شود که موسسین اتحادیه اروپا یا سایر اتحادیه های بین المللی و یا منطقه ای این شرکت را تاسیس  کرده است. موسسین این گونه اتحادیه ها- اتحادیه اروپا و سایر اتحادیه های بین المللی و منطقه ای - نه افراد بلکه کشورهایی هستند که در پی تحقق اهداف کلانی همچون کاهش تعرفه های تجاری، تسهیل تجارت، توسعه روابط سیاسی و گسترش روابط دیپلماتیک و غیره می باشند و هیچ گاه اقدام به تشکیل موسسات این چنینی در هیچ جای دنیا ننموده اند و این جز فریبکاری چیزی دیگر نیست. گفته می شود در صورت بروز اختلاف و شکایت از شرکت می توانید به دادگاه لاهه شکایت کنید!؟ کمی تامل و مطالعه در مبنای تشکیل دادگاه لاهه و ساختار آن نشان می دهد که اصولا دادگاه لاهه برای شکایت از دولتها و یا رفع اختلافات بین کشورها تشکیل شده است و اصولا پاسخ به چنین شکایاتی در صلاحیت این دادگاه نمی باشد.  یکی دیگر از دروغ پردازی های این گونه شرکت ها این است که می گویند شرکت زیر نظر سازمان تجارت جهانی(WTO) فعالیت می کند. سازمان تجارت جهانی همچنانکه از نامش مشخص است سازمانی جهانی است که پس از توسعه و گسترش فعالیت های سازمان گات به وجود آمد. هدف اصلی سازمان کاهش تعرفه های تجاری بین کشورها و تسهیل و رشد تجارت در عرصه جهانی و بین کشورهای عضو می باشد و تاسیس یا نظارت بر فعالیت شرکتهای تجاری اساسا جزو اهداف و فعالیت های این سازمان نیست، لذا در این سازمان هیچ شرکتی تجاری عضو نبوده و بر فعالیت این شرکت ها هم هیچ گونه نظارتی ندارد(لازم به ذکر است که هنوز کشور ایران عضو این سازمان نمی باشد). لذا فریبکاری در این سخن به روشنی مشخص است. نکته بسیار مهم این است که بدون این که قوانین خود را زیر پا بگذارند و یا این که جنسی تقلبی به مشتری عرضه کنند و یا این که شرکت خود را تعطیل کنند و بگریزند، دست به کلاه برداری می زنند. پس خبرهایی از این قبیل که مثلا سکه های شرکت تقلبی هستند یا شرکت قراردادی برای اجاره هتل ندارد، به نظر ما مسایلی حاشیه ای هستند و ایراد این شرکت ها ازجنبه های دیگر است. نکته بسیار مهم این است که همه کسانی که آلوده این بازی شده اند لازم است برای جبران ضرر اولیه و رسیدن به سودهای وعده داده شده، رکود بازار و وضعیت بد پیش آمده برای خود را مخفی کنند و با راضی نشان دادن خود، مشتریان بیچاره جدیدی را به زیر شاخه های خود اضافه کنند! این افراد در مواجهه با طعمه خود چنان وانمود می کنند که گویی چند روزی بیش تر نیست که به دنبال مشتری می گردند و این در حالی است که چندین ماه وقتشان را برای این کار بیهوده از دست داده اند.

دیدگاه مراجع

مراجع نیز، عموما این اقدام را حرام و غیر جایز دانسته اند. تجارت الکترونیک و کسب مال از طریق عضویت در شرکت های تجاری Mine Golb-Quest Golb: و شرکت های مشابه داخلی مانند طرح کارگشایان و... چه حکمی دارد؟
آیت الله خامنه ای: این معامله اکل مال به باطل است و جایز نیست.
آیت الله فاضل لنکرانی: شرکت در این طرحها جایز نیست و سود حاصله حکم مجهول المالک را دارد.
آیت الله وحید خراسانی: جایز نیست و حرام است.
آیت الله اردبیلی: عمل شبهه ناک است و اجتناب شود.
آیت الله نوری همدانی: جایز نیست و غیرقانونی است.
آیت الله بهجت: جایز نیست و حرام است.
آیت الله شبیری زنجانی: جایز نیست و حرام است.
آیت الله سیستانی: جایز نیست و تصرف و در پول آن حرام است.
آیت الله صافی گلپایگانی: اشکال دارد و حرام است.
در متن استفتائی که از آیت الله مکارم شیرازی نیز صورت گرفته، آمده است: 
1-به نظر حضرت عالی حکم شرعی فعالیت های شرکت هایی که به صورت زنجیره ای بازاریابی می کنند چگونه است؟
2- آیا استفتائی که به نقل از حضرت عالی راجع به حلیت فعالیت شرکت های مزبور در سایتها و نشریات این شرکت ها منتشر می گردد معتبر است؟
1- این موسسات به ظاهر اقتصادی که گاه چهره واقعی خود را زیر پوشش های ایجاد اشتغال یا تخصیص قسمتی از درآمد خود به مراکز خیریه پنهان می کنند موسسات مرموز و خطرناکی هستند که کار آنها شبیه به نوعی قمار یا لاتاری است کلاه از سر عده زیادی برمی دارند و بر سر عده معدودی می گذارند و قسمت عمده درآمد را خودشان می برند و غالبا به خارج منتقل می کنند بیآنکه هیچ گونه کار مثبتی انجام داده باشند و عمل آنها مصداق بارز اکل مال باطل است که قرآن مجید با صراحت از آن نهی کرده است.
2- استفتا مزبور جعلی بوده و فاقد هر گونه اعتبار می باشد."

اسامی برخی شرکت های غیر مجاز

وزارت اطلاعات اسامی برخی از شرکت های غیرمجاز را اعلام کرده است: کوئست اینترنشنال (کیو.آی)، آمگا گلوبال، اسکای وی-گالف، سان شاین امپایر، گریفین، پالینور، آسوگستر شرق، ایم تریسرز، ویپرول، ویکتوری وی، پارمیس، اف اس جی، سیلور فسیلیتی، ایمپریال اینوستمنت، تلاش گستر تجارت- اینوایتینگ، تراست اینوست، تچوار، پی .آی .جی، تی ام فاند، ریئل فایننسرز، فایننسرز، وال استریت اینوست، نتف کرپ، ولنسی، جی ام ای، پورت فولیو اینوستمنت، گاما نت، یو ان کامین، ویفاند، یونایتد فاند، اکو گروپ اینوستمنت، اکسیم فاند، ترموهائس، نتف، گلدن ویلج، ایولو، گمبیت، مگا هلدینگ، پی آی جی، شبکه گردان موفق، الوند، جی ام آی، یورو تاپ، سان شاین امپایر- سی نت اینترنشنال و فارکس، تعدادی از شبکه های غیرمجاز هرمی هستند که در ایران مشغول به فعالیت هستند. فعالیت های وزارت اطلاعات در این زمینه گفت: شرکت گریفین، شرکت گالف و شرکت تلاش گستر تجارت، که محل اصلی فعالیت آنها به ترتیب بوشهر، همدان، مازندران و مشهد بود توسط وزارت اطلاعات بطور کلی شناسایی و تمام سران آنها دستگیر و در زندان بسر می برند و با پلیس بین الملل نیز برای دستگیری افرادی که از کشور خارج می شوند همکاری می کنیم.

تلاش های دوباره

مشتری ای  که با خرید یکی از محصولات یا خدمات در  شرکت های هرمی  عضو شود، باید بتواند با توجه به این شعار که "همیشه زود دیر می شود" هر چه سریع تر دیگری را عضو این مجموعه کند، در این صورت وعده پورسانت به او داده می شود. برای این منظور هم سرگروه ها آموزش های لازم را به آنها می دهند تا برای جذب مشتری بیشتر با رقم خرید بالاتر شخص وقت و حوصله بیشتری صرف کند.در بدو شروع، به سراغ چند تن از افراد معتبر و گروه های مرجع می روند و توضیحاتی مختصر و ناقص راجع به کار این شرکت می دهند البته در این توضیحات همه آنچه را که باید بگویند نمی گویند برای حلال بودن این درآمد حتی فتوی می گیرند و متن استفتا را به اعضای خود نشان می دهند. البته اخیرا بیشتر مراجع بازاریابی به این شیوه را حرام اعلام کرده اند. دکتر مریم کیانی، روانشناس معتقد است: با مطالعه جزوه ها و سی دی های آنها در می یابید که دقیقا آنها برای جذب افراد، ضعف های آنها را نشانه گرفته اند. سرگروه ها با دیدن دوره های روانشناسی، برای تقویت نیروهایشان به آنها بزرگی و اعتماد به نفس می دهند. با شخصیت پردازی و مهم و بزرگ جلوه دادن آنها جهت تامین اهداف مالی خود از افراد سو»استفاده می کنند. 
وی افزود: این شرکت  برای اعضا مکتبی رویایی ساخته که به آنها بلندپروازی بیاموزد و آنها را آموزش دهد تا از روی ابرها،  مشتری  های پولدار و پروپاقرص را به سوی خود جلب کنند  و از تمام فوت وفن های مثبت اندیشی و روانشناسی موجود در بازار که به روز نیز باشد استفاده می کنند. در جلسات اولیه دو نفر را به مشتری تازه وارد نشان می دهند که یکی به دلیل فعالیت خوب توانسته در ماه به درآمد موردنظرش برسد و به تازگی ماشین دلخواهش را تهیه کرده  و دیگری که خوب بازاریابی نکرده و اندیشه اش را به سمت ثروت و مبلغ موردنظرش سوق نداده  درآمد چندانی نداشته است. عضو جدید می تواند انتخاب کند که در آینده چقدر وقت و انرژی بیشتری بگذارد تا به گزینه موفق برسد. کیانی گفت: اعضای این شبکه یا شرکت با رویای پولدار شدن یک شبه و درآمد بهتر و بیشتر و دسترسی هر فرد به رویاهایش در زمان کوتاه، با شرکت در جلساتی که سرگروه های اصلی می گذارند هر هفته امیدوارتر از قبل به فعالیت می پردازند. هرروز آرزوهایشان را می نویسند وقت خود را برای خواندن مطالب و یادگیری اصول جذب مشتری صرف می کنند و اعضا عملا از اشتغال به هر کار دیگری دست می کشند. آنها برای ارائه روش تجارتی کمپانی روش هرمیscheme pyramib  را رد می کنند و این شیوه جدید شرکت را به عنوان نتورک مارکتینگ (Marketing work Net)  معرفی می کنند.

قوانین کشور آمریکا

شاید شما نیز در حین برخورد با اعضای سیستم های بازاریابی چند سطحی وضعیت این پدیده را در دیگر کشورها از آنها جویا شده باشید. به احتمال زیاد جوابی که شنیده اید چیزی شبیه به این پاسخ بوده: در بقیه کشور ها و بخصوص کشور های پیشرفته این فعالیت ها کاملا آزاد و قانونی هستند و از آنها حمایت می شود. این پاسخی است که این اعضا برمبنای یک اصل ساده در سیستم شان به شما می دهند. زمانی که طرف مقابلت اطلاعات کافی ندارد از این عدم آگاهی او سو» استفاده کن و تو اطلاعات را به نحوی که برای سیستم مفید است به او بده، حتی اگر لازم شد اطلاعات غلط بدهه. اما واقعیت چیست؟ آیا واقعا این فعالیت ها در دیگر کشورها با همین آزادی که این افراد ابراز می کنند در حال رشد و گسترش هستند؟ اطلاعات کارشناسی حکایت از آن دارد که نه تنها از این فعالیت ها حمایت نمی شود، بلکه بشدت جلوی رشد و گسترش این نوع فعالیت های اقتصادی ناسالم گرفته می شود. در کشور آمریکا هر ایالتی قوانینی را جهت کنترل شرکت های بازاریابی چند سطحی وضع کرده است. اگرچه بیشتر فعالیت های اجرایی از سوی دولت فدرال و از طریق FTC ،SEC  وService Postal S.U  بوده است، گستره این فعالیت های اجرایی در سطح ایالت ها بوده است. از نقطه نظر تاریخی، کنترل قانونی برنامه های بازاریابی چند سطحی پدیده نسبتا جدیدی است. سه شرکت فروش مستقیم، که صنعت بازاریابی چند سطحی را در چند دهه پایه ریزی کردند،Amway ،Kay Mary  وShaklee  فعالیت هایشان را در دهه 1950 آغاز کردند و فعالیت های قانونی جهت کنترل این برنامه ها در دهه 1970 آغاز شد. پیگرد های قانونی اولیه مبتنی بر قانون امنیت تجارت و قوانین کلاهبرداری و فریب مصرف کننده بود. با گذر زمان اغلب ایالت ها قوانین ممنوع کننده ای را نیز وضع کردند. اگرچه هدف گیری تمامی این قوانین یکسان بود، می توان آنها را در قالب های  قوانین طرح های هرمی، قوانین طرح های زنجیره ای بی پایان، قوانین بخت آزمایی، قوانین ارجاع برای فروش و اخیرا قوانین توزیع چند سطحی، تقسیم بندی کرد. قوانین طرح های هرمی/ قوانین طرح های زنجیره ای بی پایان قوانین بیشتر ایالت ها در قالب قوانین طرح های هرمی و قوانین طرح های زنجیره ای بی پایان است. زبان قانون در این قوانین بسیار مشابه است.

* برگرفته از مردم سالاری

نظرات  (۲)

سایتتونودیدم وباتوجه به مطالبتون در مورد مسیله ای ازتون راهنمایی میخام
شرکتایی هست که نرم افزارهای آموزش مدیریت سایتا وبروز رسانی آنها رو
میفروشن باخرید اون نرم افزار وشروع بعه کار به چند شرکت معرفی میشن
وقرارداد میبندند به صورت آن لاین که کارای سایت اون شرکتا رو انجام بدن
ودر آمد کسب کنن یه جور کار در خانس وهرچه ساعتای بیشتری کار کنی در آمد
بیشتری کسب میکنی البته این توضیحات خود شرکتس در جواب سوال اگر یک روز
کار نکنم ، در آن روز درامدی نخواهم داشت؟گفتن شما پس از چند ماه استفاده
از این نرم افزار ، دیگر نیازی به استفاده از دستورالعملهای موجود در این
نرم افزار نخواهید داشت زیرا شما در این کار جا افتاده اید و درآمد ثابتی
از اینترنت به دست خواهید آورد . بنابراین لازم نیست که شما تا ابد از
این نرم افزار استفاده کنیدچندین روز یا حتی چند ماه هم به اینترنت سر
نزنید باز هم درآمدی از شما کسر نخواهد شد . این یعنی تجارت الکترونیک
!!!
چطور میشه چند روز کار نکرد ودراتمد ثابتی داشت؟
آیا واقعا اسم این کار تجارت الکترونیکه؟من که هر چی سایتارو زیرو رو
کردم در تعریف تجارت الکترونیک همچین موردی روندیدم. لطفا راهنمایی کنید
تادید واضحتری پیداکنم
پاسخ:
سلام
دوست عزیز؛ سوال شما از موضوع این وبلاگ خارج میباشد.
تجارت الکترونیک به معنای فرایند خرید، فروش یا تبادل محصولات، خدمات و اطلاعات از طریق شبکه های کامپیوتری و اینترنت است.
گاهی کار شما مثل به دست آوردن سرمایه است. مثل کسی که خانه ای میسازد و آن را اجاره میدهد و ده ها سال بدون آن که کار کند درآمد خواهد داشت.
مثلاً شرکت میکروسافت با ساختن نرم افزار ویندوز 10 میتواند سالها درآمد داشته باشد.
ساختن یک سایت یا مدیریت آن هم میتواند به همین ترتیب باشد. ابعاد کار مورد نظر شما برای من روشن نیست و نمیتوانم نظر دقیقی در اینباره بدهم.
به هر حال قبل از ورود به این کار تحقیقات عمیق و دقیقی انجام دهید تا مرتکب گناه نشوید.
موفق باشید.
سلام. شما فقط نظر مراجع درباره شرکتهای بازاریابی قانونی در ایران را بررسی کرده اید و هیچ اشاره ای به این تجارت از نظر قانونی نشده است . اگر بررسی شود ممنون میشم. با تشکر
پاسخ:
با سلام و تشکر از شما
جهت مشاهده مطالب مورد نظر خود از .:فهرست وبلاگ:. بازدید فرمائید
با آرزوی موفقیت
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">