ابعاد فقهی فعالیت های هرمی

مجله:شمیم معرفت-تابستان، 1389

نویسنده : طباطبایی، سیدمصطفی ، صفحه 126

اشاره:

متاسفانه فعالیت شرکت های هرمی با وجود ممنوعیت قانونی و روشنگری های مختلف از طریق رسانه ها به ویژه صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، هنوز ادامه دارد. و با تاسفِ بیشتر، عده ای از مؤمنین نیز جذب این شرکت ها گردیده اند و آن را جایز می دانند.

یکی از معدود کتب منتشر شده (یا شاید تنها کتاب) در خصوص فعالیت های شرکت های هرمی، کتاب «تاجران کلاهبردار است» که نویسنده در آن به بررسی علمی و دقیق فعالیت های این شرکت ها پرداخته است. یکی از مباحث مطروحه در این کتاب بحث بررسی مبانی فقهی این گونه فعالیت ها است.

ما به فراخور وضعیت مجله از نویسنده این کتاب خواستیم تا خلاصه ای از بحث «ابعاد فقهی فعالیت های هرمی» را که در این کتاب آمده است جهت انتشار در نشریه در اختیار ما قرار دهد.

که ضمن تشکر از ایشان این مبحث در ادامه آمده است.

چرا شرکتهای هرمی را حرام کرده اند؟ اشکال این شرکتها از نظر احکام دینی چیست؟

* این مطلب از پایگاه اداره مشاوره و پاسخ نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری نقل شده است.

ممنوع بودن فعالیت های شرکت هرمی مانند گلدکویست، آلماس و... به دلیل این است که این کار ازنظرمراجع عظام تقلید فریب دادن مردم و کلاهبرداری محسوب می شود و بخت آزمایی نام می گیرد. آیت الله العظمی مکارم شیرازی : در پی سؤال عده کثیری از مقلدین معظم له راجع به حکم شرعی فعالیت شرکتهای گلد کوئیست ، گلد ماین ، الماس ، بیزینس ، کارگشا و غیره و هم چنین طرح شایعاتی راجع به حلیت فعالیت این شرکت ها از سوی برخی از افراد، ایشان طی فتوایی حکم به حرام بودن فعالیت کلیه شرکت هایی که به طورزنجیره ای بازاریابی می کنند دادند وعلت آن را نیز ذکر فرمودند.

حکم شرعی Network Marketing

خلاصه پرسش

آیا تجارت هرمی به شکل زیر جایز است؟ (یک تاجر در این شبکۀ هرمی، کاتالوگ کالا را همراه خود می‌برد و به مشتری عرضه می‌کند. اگر مشتری آن کالا ‌را پسندید می‌خرد و به دیگران معرفی می‌کند و شروع به کار تجاری می‌کند. و به همین صورت او هم دنبال مشتری می رود).

پرسش

من در اندونزی زندگی می کنم. چند شرکت شبیه شبکه بازاریابی گولد کوئست [GOLDQUEST] و (Network Marketing) و امثال آن در کشور ما فعالیت می‌کنند، که از چند سال پیش از طرف دولت ممنوع اعلام شده است. در بین اینها شرکتی است که به شکل بازاریابی شبکه‌ای (Network Marketing) اداره می‌شود، اما باید کالاهایی را بفروشند که مورد نیاز مردم است؛ مانند دارو، خمیر دندان، صابون و غیره. کالاهایی که به طور آزاد هم قابل خرید است و کسانی که عضویت ندارند هم می‌توانند از آن کالاها خریداری نمایند. یک تاجر در این شبکۀ هرمی کاتالوگ کالا را همراه خود می‌برد و به مشتری عرضه می‌کند. اگر مشتری آن کالا ‌را پسندید و برایش مفید واقع شود خود به خود دوست دارد آن کالا را به دیگران پیشنهاد خرید کند و شروع به کار تجاری می‌کند. و به همین صورت او هم دنبال مشتری می‌رود. بازاریابی شبکه‌ای معروف، بر این متد و روش نیست، بلکه بیشتر بازی پول و سرمایه گزاری کاذب و امثال آن است که برای کلک زدن و کلاه برداری از مشتری از این روش، نسخه برداری می‌کنند. که این تجارت ممنوع شده و در کشور ما اجازه فعالیت ندارد. خلاصه این‌که بازاریابی شبکه‌ای (Network Marketing) یا شبکه هرمی صرفا یک متد و روش است که اگر برای کلک و سرمایه گزاری کاذب و بازی پول باشد حتما به مشتری ضرر می‌رساند. ولی اگر جهت خرید و فروش کالای مفید و سودمند باشد قطعا مردم هم سود می‌برند. سؤال من آن است که، آیا تجارت شبکه‌ای و هرمی به شکلی که بیان شد، مانند بازاریابی شبکه‌ای معروف، بازی با پول است و حرام می‌باشد؟

نظر اسلام در مورد تجارت در طرح بازاریابی شبکه ای باینری چیست؟

پرسش

نظر دین اسلام در مورد تجارت الکترونیک از نوع باینری و تصاعدی در صورتی که اگر افراد طبق اصول تعریف شده در آن کار کنند و هیچ ضرری نداشته باشند، چیست؟ فقط شما را به خدا اگر جوابتان باز روی سیستم های هرمی است. علت این که این شیوه نوین تجارت در دنیا را با سیستم های هرمی مقایسه می کنید را بگویید؟

بررسی جامع دسیسه‌های هرمی: pyramid schemes

توصیه میکنم حتماً این مقاله را در «ادامه مطلب» مطالعه کنید!

نویسنده: ابوالفضل امامی _ فروردین ۸۴، بازنگری در دیماه 1388

این مقاله چکیده بیش از 100 مقاله و کتاب و بارها پرزنت شدن و ساعتها بحث و مناظره با دسیسه‌بازان هرمی و تحقیق در بازار یابی شبکه‌ای (NetworkMarketing) است و از اینکه مجبورم بسیار فشرده تقدیم کنم، متاسفم؛ بالاخره باید در یک مقاله جا می‌شد.

مراکز توزیع کتاب «فقه و بازاریابی چندسطحی»

فکر میکنم نیاز چندانی به معرفی این کتاب وجود نداشته باشد

اما معمولاً خرید این کتاب به علت تعداد کم مراکز توزیع، مشکل است

کتاب مزبور، نوشته سید مهدی نریمانی و چاپ انتشارات بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی میباشد

مراکز توزیع این انتشارات عبارتند از:

1. مشهد- نبش چهارراه شهدا. 05132233923 - 05132251370

2. قم. 02537733029

3. تلفن و دورنگار واحد فروش بنیاد پژوهشهای اسلامی: 05132230803

مقاله: بررسی حکم تکلیفی فعالیت در سیستم بازاریابی شبکه ای ناسالم

چکیده

بازاریابی شبکه ای یک روش توزیع فروش مبتنی بر طرح های سوددهی است و بازاریابی شبکه ای ناسالم، شکل انحراف یافته آن است. در این سیستم به عضوگیری افراد اکتفا می شود و طبق طرح هایی هرمی، که شرکت ارائه می کند، سرمایه فرد عضو شده، میان موسس، افراد در راس هرم و نزدیک به آن و شخص معرف تقسیم می شود. هر شخص این امکان را می یابد تا با گسترش دادن زیر مجموعه خود جایگاه بالاتری در هرم بیابد. در این بازاریابی تنها یک قرارداد به صورت «قرارداد پرداخت پاداش در مقابل جذب اعضاء» دیده می شود. در نوشته حاضر بررسی حکم تکلیفی این قبیل فعالیت ها مورد توجه قرار گرفته، کوشش می شود در قالب ادله عام و خاص، جواز یا حرمت آن مورد تحلیل قرار گیرد.

کلیدواژه

بازاریابی شبکه ای، شرکتهای هرمی، طرح هرمی، حکم تکلیفی

نویسندگان:

ابراهیمی،بی بی رحیمه

ناصری مقدم،حسین

فخلعی،محمد تقی

محسنی،سعید 

جهت دریافت فایل کلیک کنید
حجم: 517 کیلوبایت

مقاله: مقایسه تطبیقی بازاریابی شبکه ای و ساختارهای هرمی

چکیده:

بحث بازاریابى شبکه‌اى و ساختارهاى هرمى همواره یکى ازپدیده‌هاى تجارى بحث‌برانگیز تلقى شده است.این موضوع درکشور ما شدت بیشترى یافته و متاسفانه تفسیرها و برداشت‌هاىمتفاوت و بعضا نادرستى در این زمینه وجود دارد.وجود پارادوکسدر حوزه بازاریابى شبکه‌اى بیشتر ناشى از درک نامناسب مفهومبازاریابى شبکه‌اى است.محققین با بررسى ریشه‌اى بازاریابى،فضاى مناسبى براى تحلى ساختارهاى هرمى ایجاد نموده‌اند.دراین مقاله تلاش شده است تا این دو مفهوم به صورت ریشه‌اىمطرح گردیده و در نهایت این دو مفهوم براساس مجموعه‌اى ازشاخص‌ها با یکدیگر مقایسه شوند.اثرات بازاریابى شبکه‌اى درسیستم اقتصادى کشور و عوامل موثر براستقرار و به کارگیرىبازاریاى شبکه‌اى نیز براى اولین بار در این مقاله مطرح شده است.

نویسندگان: شهریار عزیزی؛ استادیار مدیریت بازرگانی(بازاریابی)، دانشگاه شهید بهشتی

                 سیدحمید خداداد حسینی؛ دانشیار مدیریت بازرگانی؛ دانشگاه تربیت مدرّس

کلید واژه: بازاریابی شبکه ای، شبکه بازاریابی، ساختار هرمی، فروش مستقیم

دریافت مقاله

مقاله: ملاحظات فقهی پیرامون بازاریابی شبکه ای

چکیده

بازاریابی شبکه ای روشی نوین در تجارت امروزی است و به عنوان معامله ای مستقل می تواند مورد بررسی قرار گیرد ؛ هرچند ممکن است تشابهاتی میان عناوین اجاره ، جعاله، و صلح با بازاریابی شبکه ای وجود داشته باشد . در طرح های مختلف بازاریابی شبکه ای شایبه هایی چون شانس ، ریسک و خطرپذیری، فریب، عدم تلاش در کسب درآمد، و خروج سرمایه از کشور وجود دارد و از این رو شبهاتی چون قمار ، اکل مال به باطل، و غرری بودن این گونه معاملات مطرح می گردد؛ به خصوص در انواعی که چرخه آنها بدون رد و بدل شدن کالا و یا تبادل کالاهای لوکس با قیمت های غیرواقعی، تعریف شده اند، این اشکال ها به طور جدی قابل توجه است. با توجه به اثرات منفی مستقیم و غیرمستقیمی که این فعالیت ها به ویژه از نوع دوم آن در شبکه اقتصادی جوامع می گذارد، علاوه بر شبهات مذکور، مهم ترین عنوانی که در تحدید آن از جانب دولت اسلامی می تواند مد نظر قرار گیرد، حکم ثانوی حفظ نظام و مصلحت آن است. در این مقاله ضمن اشاره به انواع بازاریابی شبکه ای، مشروعیت یا عدم مشروعیت آن مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. آنچه می توان گفت این که بازاریابی شبکه ای به دلیل اکل مال به باطل، قمار، غرر، و اختلال در نظام، مشروعیت ندارد و به عنوان کسب حرام که نتیجه آن بطلان است، مطرح می گردد.

کلیدواژه ها : بازاریابی شبکه ای ،اجاره ،جماله ،صلح ،اکل به باطل ،غرر ،قمار ،حکم ثانوی

نویسندگان: علی اکبر ایزدی فر و محمد قنبرزاده

دریافت مقاله